Poznańscy naukowcy obnażyli mechanizmy funkcjonowania pism naukowych. O ich eksperymencie pisze cały świat

Naukowcy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu stworzyli fikcyjną doktor habilitowaną, która zgłosiła się do zagranicznych pism naukowych, próbując opublikować swoje prace. Na odpowiedzi nie trzeba było długo czekać – nadeszło kilkadziesiąt ofert współpracy, a poznaniacy, którzy obnażyli mechanizmy funkcjonowania pism naukowych, są dziś na ustach całego świata.

Autorami projektu są Piotr Sorokowski, Emanuel Kulczycki, Agnieszka Sorokowska i Katarzyna Pisańska. Już w 2015 roku wymyślili oni fikcyjną postać doktor habilitowanej, Anny O. Szust. Miała to być specjalistka z zakresu kognitywistyki pracująca na UAM, a dokładniej – w Instytucie Filozofii.

Poznańscy naukowcy postarali się, by uwiarygodnić stworzoną przez siebie postać. Utworzyli bazę jej zainteresować, założyli profile w mediach społecznościowych, a nawet opracowali listę publikacji naukowych w nieistniejących czasopismach naukowych. Zdjęcie zakupiono na jednym z portali oferujących fotografię. Tym samym fikcyjna postać mogła się pochwalić bogatym, interesującym CV.

Dokument rozesłano do 360 wydawnictw naukowych na świecie. Wiadomość z propozycją współpracy trafiła zarówno do najbardziej prestiżowych wydawnictw, jak i mniej znaczących tytułów, w których standardem jest pobieranie od naukowców pieniędzy w zamian za możliwość publikacji materiału. Nie trzeba było długo czekać, a nadeszły odpowiedzi – blisko 50 ofert współpracy, w tym propozycja zostania redaktor naczelną jednego z wydawnictw.

O eksperymencie napisał magazyn „Nature”, jedno z najbardziej prestiżowych pism naukowych na świecie. Celem działania czwórki poznańskich naukowców było obnażenie mechanizmu funkcjonowania pism naukowych, które mają w zwyczaju pobierać od naukowców pieniądze w zamian za możliwość publikacji. Nadsyłane materiały często nie są w ogóle weryfikowane, a jednak ich autorzy mogą się później pochwalić publikacją w swoim CV.