U stóp Królowej Beskidów – Babiogórski Park Narodowy

Babia Góra, najwyższy szczyt Beskidów Zachodnich, od lat przyciąga turystów i naukowców. Rozciągający się wokół niej park narodowy, będący jednym z polskich rezerwatów biosfery, pełen jest przyrodniczych osobliwości, a dobrze rozwinięta sieć szlaków czyni go atrakcyjną propozycją dla pasjonatów rodzimej fauny i flory.

Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej Polsce, nieopodal granicy ze Słowacją, na terenie powiatu suskiego i nowotarskiego. Obejmuje ochroną głównie północną część masywu Babiej Góry, od Przełęczy Jałowieckiej do Przełęczy Lipnickiej. Dyrekcja parku narodowego, wraz z ogrodem roślin babiogórskich i ośrodkiem edukacyjnym znajdują się w miejscowości Zawoja, będącej zarazem największą i najdłuższą spośród polskich wsi.

Babiogórski Park Narodowy powstał 30 października 1954 roku. Początkowo jego powierzchnia wynosiła nieco ponad 1703 hektary, lecz w roku 1997 obszar parku powiększył się niemal dwukrotnie. Od tamtego czasu jest to 3391 hektarów. Wśród przyczyn powstania wyróżnia się zwłaszcza klasyczniy układ pięter roślinnych, który wykształcił się na tym terenie, a także fakt, iż wspomniane tereny są domem dla wielu rzadkich odmian zwierząt i roślin. Sama Babia Góra jest najwyższym wzniesieniem Beskidów Zachodnich. Wysokość 1725 m. n.p.m. sprawia, że jest to jedno z najwyżej położonych miejsc w Polsce.

Na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego udokumentowano obecność ponad kilkuset gatunków roślin. Wiele z nich objętych jest w Polsce ścisłą ochroną. Dla okrzyna jeleniego, który jest symbolem parku, a także dla rogownicy alpejskiej, Babiogórski Park Narodowy to jedyne miejsce występowania na terenie Polski.

Równie bogato prezentuje się fauna parku. Spośród ssaków natknąć się tu można na wilki, rysie, borsuki, jeże, a nawet niedźwiedzie brunatne. Babiogórski Park Narodowy jest także domem dla 127 gatunków ptaków. Wśród tych wymagających szczególnej ochrony, wyróżnić można cietrzewie (których żyje tu 80 par) oraz głuszce (50 par), kilka gatunków dzięciołów, a także ptaki drapieżne, z puszyczkiem i myszołowem na czele. Wśród płazów i gadów wspomnieć trzeba o jadowitej żmiji zygzakowatej, a także szczególnie rzadkiej w naszym kraju salamandrze plamistej.

Teren Babiogórskiego Parku Narodowego jest otwarty dla ruchu turystycznego. Najbardziej atrakcyjnym dla zwiedzających punktem parku jest Diablak – najwyższy szczyt masywu, z którego wierzchołka rozciągają się wspaniałe widoki. Na entuzjastów górskich wycieczek czeka tutaj pięć szlaków turystycznych, zaś strudzonym wędrowcom odpoczynek zapewnia schronisko w Markowych Szczawinach, z kilkudziesięcioma miejscami noclegowymi i bufetem. Popularność Babiogórskiego Parku Narodowego nieustannie rośnie. W ostatnich latach liczba odwiedzających przekraczała nawet 100 000 turystów rocznie.

Grzechem byłoby nie wspomnieć o działalności edukacyjnej i naukowej, jaką podejmują władze parku oraz przybywający do Babiej Góry naukowcy. Dla zainteresowanych, Babiogórski Park Narodowy organizuje zajęcia terenowe i multimedialne, jak również spotkania na szlaku. Oferta ta kierowana jest dla wszystkich, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. Badania naukowe zaś prowadzone są na terenie Babiej Góry od 1804 roku, kiedy zapoczątkował je Stanisław Staszic. W latach 1954-2008 w parku narodowym podjęto i zrealizowano blisko 900 projektów badawczych.

Niezwykłe walory przyrodnicze Babiogórskiego Parku Narodowego doceniono także poza granicami naszego kraju. W 1977 UNESCO uznała Babiogórskich Park Narodowy ze Światowy Rezerwat Biosfery.