Pit 37

Raj dla ornitologów – Biebrzański Park Narodowy

Wśród licznych obszarów o szczególnej wartości przyrodniczej w Polsce, Bagna Biebrzańskie zajmują szczególne miejsce. To właśnie tutaj drugą wojnę światową przetrwały łosie, które w późniejszym czasie introdukowano do pozostałych części kraju. Tutaj znajdują się siedziby lęgowe niezwykle rzadkich gatunków ptaków, które każdego roku przyciągają rzesze ornitologów z całego świata. Tutaj także położony jest największy spośród polskich parków narodowych.

Bagna Biebrzańskie chroniono już w czasie dwudziestolecia międzywojennego. Ówczesne władze założyły wtedy dwa rezerwaty: Czerwone Bagno i Grzędy. Pierwszy z nich istnieje do dnia dzisiejszego, choć w 1981 został znacząco powiększony. Dziś zajmuje obszar niemal dwunastu tysięcy hektarów. Sam Park Narodowy, przekształcony z istniejącego od 1989 Biebrzańskiego Parku Krajobrazowego, utworzono w 1993. Ogrom chronionego obszaru jest imponujący – zajmuje niemal 60 tysięcy hektarów, choć trzeba przyznać, że w Biebrzańskim Parku Narodowym Polacy mają naprawdę bogaty materiał przyrodniczy, kwalifikujący się do ścisłej ochrony. Biebrzański Park Narodowy jest największym parkiem narodowym w Polsce, ale i jednym z największych w całej Europie.

Unikatowe na skalę europejską walory przyrodnicze Biebrzańskiego Parku Narodowego zostały dostrzeżone także przez międzynarodowe organizacje zajmujące się ochroną zwierząt i ich naturalnego środowiska. Już w 1995, zaledwie dwa lata po utworzeniu Biebrzańskiego Parku Narodowego, został on wpisany na listę Konwencji Ramsar, jako chroniący obszary wodno-błotne i lęgowiska ptaków niezwykle rzadko występujących na naszym kontynencie. Organizacja BirdLife International uznała dolinę Biebrzy za teren o szczególnej, ogólnoświatowej randze, jeśli chodzi o ochronę zagrożonych gatunków ptaków. Sam zaś Biebrzański Park Narodowy uczestniczy w wielu rodzimych i międzynarodowych programach, mających na celu ochronę jego unikatowych walorów.

W całej dolinie Biebrzy zaobserwowano do tej pory występowanie ponad 270 gatunków ptaków, z których niemal 200 stanowią gatunki, które nad omawianych terenach mają swoje stanowiska lęgowe. To właśnie owe niezwykle rzadkie ptaki sprawiają, że Biebrzańskim Parkiem Narodowym interesują się ponadpaństwowe organizacje, a każdego roku dolinę Biebrzy odwiedzają tysiące ornitologów z całego świata, prowadzących tu badania naukowe. Do najbardziej charakterystycznych, występujących tu ptaków należą bataliony, dubelty, kuliki, biegusy zmienne, żurawie czy rybitwy. Można tu też spotkać rzadkie puchacze, sowy błotne i orliki krzykliwe. Biebrzański Park Narodowy uznaje się za największą na świecie ostoję wodniczki – żyje tu ponad 2000 przedstawicieli tego gatunku.

Chociaż Biebrzański Park Narodowy słynie przede wszystkim jako szczególne miejsce ochrony ptaków, to na jego obszarze żyją także liczni przedstawiciele innych gromad zwierząt. Tereny nad Biebrzą były jedynymi, na których łosie przetrwały drugą wojnę światową. Obecnie znajduje się tu ich największa w Polsce populacja – ponad 400 osobników. Kiedy wojna dobiegła końca, to właśnie dzięki terenom nadbiebrzańskim możliwa była reintrodukcja łosia na ziemiach, gdzie niemal zupełnie on wyginął. Dzięki temu dzisiaj byt tego gatunku w Polsce jest niezagrożony. Na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego żyją jednak także wilki, bobry i wydry, zaś w rozsianych w tej okolicy opuszczonych budynkach, np. w Twierdzy Osowiec, znajdują się wielkie skupiska nietoperzy, których żyje tu ponad 10 gatunków. Żyją tu także niezwykle rzadkie minogi ukraińskie, liczne gady i płazy, ale też tysiące setki owadów, spośród których wiele – zwłaszcza pająków – kwalifikuje się do miana rzadko spotykanych, lub występujących wyłącznie na tych terenach.

Biebrzański Park Narodowy porasta niezwykle zróżnicowana flora, wśród której nie brakuje rzadko spotykanych roślin. Rośnie tu kilka gatunków storczyków, rosiczki, czy widłaków. Znajdują się tu także skupiska występujących sporadycznie na innych obszarach mchów czy drzew, jak choćby brzoza niska czy wierzba lapońska.

Każdego roku Biebrzański Park Narodowy odwiedzany jest przez kilkanaście do kilkudziesięciu tysięcy turystów. Władze parku wychodzą naprzeciw oczekiwaniom tych, którzy najlepiej wypoczywają obcując z przyrodą i do dyspozycji odwiedzających oddali liczne szlaki turystyczne, o łącznej długości kilkuset kilometrów. Głównie są to szlaki kajakowe (ponad 200km), piesze (157km) i rowerowe (niecałe 70km), choć przygotowane zostały także ścieżki edukacyjne, a nawet kilkunastokilometrowy szlak przeznaczony z myślą o wycieczkach konnych. W wielu miejscach znajdują się punkty obserwacyjne i widokowe, w których turyści moga nacieszyć oczy pięknymi nadbiebrzańskimi krajobrazami. Większość z nich stanowią ornitolodzy (tak profesjonaliści, jak i amatorzy) i sympatycy spływów kajakowych, choć coraz więcej pojawia się tu turystów preferujących podróże piesze lub rowerowe.

Biebrzański Park Narodowy warto odwiedzić z wielu powodów. Przede wszystkim dlatego, że jest to obszar wyjątkowy na skalę ogólnoeuropejską. Osobliwości przyrody, jakie czekają turystów nad Biebrzą, próżno jest szukać w jakimkolwiek innym zakątku Starego Kontynentu. Park ten może się też okazać idealnym miejscem dla sympatyków przyrody szukających sposobności do wyciszenia i bliskiego kontaktu z naturą. Tereny te stanowią prawdopodobnie najrozleglejszy bezludny teren w Polsce, a liczba odwiedzających park turystów jest na tyle niewielka, że nietrudno tu o długą, pieszą wycieczkę w ciszy i spokoju, w towarzystwie szumiących drzew i śpiewających ptaków.

Previous article
Polscy aktorzy i aktorki, którzy odnieśli sukces w Hollywood
Next article
Człowiek może służyć czemuś, nigdy komuś – wspomnienie o Marii Dąbrowskiej
About the author