Wiktor Bross – polski pionier torakochirurgii

Wiktor Bross przeszedł do historii głównie jako pionier torakochirurgii oraz jeden z twórców polskiej kardiochirurgii. Przyszedł na świat 9 sierpnia 1903 roku w wielkopolskim Witkowie, w rodzinie o bogatych patriotycznych tradycjach. Jego ojcem był Konstanty, represjonowany w 1905 za poparcie strajku dzieci wrzesieńskich, matką zaś Helena z domu Knast.

Wiktor w latach 1922-1924 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, a kolejne cztery lata spędził we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Choć po zakończeniu edukacji przeniósł się na jakiś czas do Katowic, gdzie odbył pierwsze lekarskie praktyki, to wkrótce ponownie wrócił do Lwowa, gdzie po uzyskaniu habilitacji pokierował Kliniką Chirurgii.

II Wojna Światowa była dla rodziny Wiktora tragicznym doświadczeniem. Ojciec zmarł w pierwszych dniach września, zmaltretowany i pobity przez niemieckich żołnierzy podczas wysiedlania rodziny z Poznania. W trakcie największego konfliktu w dziejach śmierć ponieśli także trzej starsi bracia Wiktora. Kazimierz (doktor medycyny) poległ podczas kampanii wrześniowej, Marian (prawnik) został zamordowany w Katyniu, a Stefan zmarł wycieńczony wkrótce po tym, jak opuścił obóz koncentracyjny Stutthof. Sam Wiktor początek wojny spędził we Lwowie, jednak w 1943, gdy coraz częściej dochodziło do zamachów na polskich profesorów ze strony ukraińskich szowinistów, zdecydował się opuścić miasto.

Po zakończeniu II wojny światowej Wiktor Bross mieszkał i pracował w Katowicach oraz we Wrocławiu, gdzie założył „Wrocławską Szkołę Chirurgiczną”. Do jego uczniów należeli tacy wybitni naukowcy, jak Antoni Aroński, Henryk Kuś, Eugeniusz Rogalski, czy Tadeusz Orłowski sex kamerki.

Przez wiele lat kierował II Katedrą i Kliniką Chirurgii Akademii Medycznej we Wrocławiu. Jednym z największych sukcesów, jakich dokonał, było przeprowadzenie pierwszej w historii polskiej medycyny operacji na otwartym sercu. Wiktor Bross nie ustawał w coraz kolejnych badaniach na rzecz rozwoju rodzimej medycyny, a swoje horyzonty poszerzał między innymi na stypendium w USA. Wracając z Ameryki, w 1961 wykonał pierwszą w Polsce operację w krążeniu pozaustrojowym. Osiągnięcia Polaka szybko dostrzegł cały medyczny świat. O tym, jak dużą estymą cieszył się Bross w naukowym środowisku, świadczyć może fakt, iż trzykrotnie wybierano go na stanowisko wiceprzewodniczącego kongresu chirurgów w Filadelfii, Buenos Aires i w Tokio.

Osiągnięcia Brossa doceniano jednak także na rodzimym poletku. W latach 1963-64 był prezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Chirurgów Polskich. Był doktorem honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego, Akademii Medycznej we Wrocławiu, a także członkiem szeregu polskich i zagranicznych stowarzyszeń skupiających specjalistów z fachu, którym się zajmował. Od 1986 roku, kilkanaście lat po przejściu na emeryturę, został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.

Na dorobek naukowy Wiktora Brossa składa się ponad 500 rozmaitych prac, opublikowanych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Bross jest także autorem wybitnych dzieł naukowych – „Zgorzel samoistna: Patogeneza i leczenie chirurgiczne w świetle badań klinicznych i doświadczalnych” (1936), „Chirurgia część I: Schorzenia chirurgiczne głowy i szyi. Część II: Schorzenie chirurgiczne narządów klatki piersiowej” 1952, 1957, oraz „Odma zewnątrzpłucnowa w leczeniu gruźlicy płuc (1955, napisana wespół z T. Garbińskim). Liczne jego dzieła miały charakter pionierski i stanowiły kamienie węgielne pod dalszy rozwój badanych dziedzin. Brossbrał udział w 24 międzynarodowych kongresach, na których wygłosił aż 70 referatów, a w 1964 sam zorganizował podobny kongres we Wrocławiu.

Wiktor Bross, pionier torakochirurgii i człowiek, który położył podwaliny pod rozwój polskiej kardiochirurgii, zmarł 17 stycznia 1994 roku, w wieku 90 lat. Spoczął na cmentarzu w Katowicach.