Polscy aktorzy i aktorki, którzy odnieśli sukces w Hollywood

Hollywood to dla ludzi kina miejsce niezwykłe – nie bez powodu nazywane jest niekiedy Krainą Snów. Sukces za oceanem to skryte marzenie wielu aktorów i aktorek z całego świata. Chociaż w wielu przypadkach na marzeniach właśnie się kończy, to nie brakuje tam osób nie-amerykańskiego pochodzenia, którzy zapracowali na swoje pięć minut w Hollywood. Wśród nich – utalentowane i rozpoznawane gwiazdy z Polski.

Pola Negri

Pola Negri

Nasze zestawienie otwiera Pola Negri, gwiazda absolutnie światowego formatu, jedna z ikon przedwojennego kina niemego. Urodzona w bardzo ubogiej rodzinie, zadebiutowała w wieku 15 lat na scenie warszawskiego Teatru Małego w „Ślubach panieńskich” Fredry, a dwa lata później miała już pierwszą filmową rolę – w „Niewolnicy zmysłów” w reżyserii Jana Pawłowskiego. W 1917 wyjechała do Berlina, gdzie związała się z UFA – największą niemiecką wytwórnią filmową. Dzięki oryginalnej urodzie i niezwykłej gracji, dostawała angaże do egzotycznych ról. W „Oczach mumii Ma” zagrała Egipcjankę, a w „Sumurun” arabską tancerkę.  W kolejnych latach zagrała między innymi w „Madame Dubarry” i „Cesarzowej” Ernsta Lubischa, a role te zapewniły jej status wielkiej europejskiej gwiazdy.

Do Hollywood udała się w 1923 roku, szybko stając się gwiazdą światowego formatu. Filmy z jej udziałem docierały do ogromnych rzesz widzów, a rosnąca popularność przekładała się na horrendalnie wysokie zarobki. Świetnie rozwijająca się kariera Poli Negri trwała pięć lat, do czasu, gdy upowszechniło się kino dźwiękowe. Wówczas sława Polki zaczęła stopniowo wygasać, częściowo z racji nieco chrapliwego głosu i specyficznego akcentu. Nie mając złudzeń co do szans na odzyskanie popularności, zdecydowała się wyjechać do Niemiec i w latach 1934-1938 grała w filmach tamtejszej produkcji. „Mazur” w reżyserii Willi Forsta miał być podobno ulubionym filmem Adolfa Hitlera – gdzieniegdzie mówiło się o rzekomym romansie przyszłego fuhrera z polską aktorką. W 1938 Pola Negri zaprzestała gry w niemieckich produkcjach i udała się do Francji, a następnie w 1941 ponownie do USA. Po raz ostatni na srebrnym ekranie wystąpiła w 1964 roku w niezbyt udanym „The Moon-spinners”, a resztę życia spędziła w San Antonio z przyjaciółką – kompozytorką Margaret West, mocno angażując się w działalność charytatywną.

Gilda Gray (Marianna Michalska)

Zaraz po Poli Negri należy w naszym zestawieniu umieścić Gildę Gray, a właściwie – Mariannę Michalską. Urodzona w 1901 roku w Krakowie, była pierwszą Polką, uhonorowaną w Hollywoodzkiej Alei Gwiazd. Serca publiki podbiła przede wszystkim jako wykonawczyni tańca shimmy, który rozpopularyzowała swoimi występami (korpus tancerki pozostawał w nim w bezruchu, podczas gdy ramiona przesuwały się na zmianę do przodu, to do tyłu). Znana jest anegdota, zgodnie z którą nazwa tańca wzięła się właśnie od  Gildy Gray, która, zapytana o styl wykonywanego przez nią tańca, miała odpowiedzieć: „I am shaking my chemise”, choć ona sama zaprzeczała wielokrotnie, by taka sytuacja miała miejsce.

Gilda Gray

Zagrała w kilku hitowych produkcjach kina niemego. Zadebiutowała w 1919 roku w „A Virtuous Vamp”, a dwa lata później wystąpiła w „A Girl With the Jazz Heart”. Pamiętne role zanotowała w 1927 – najpierw w „Kabarecie”, a kilka miesięcy później w „Diabelskiej tancerce”. Swojego czasu nie ustępowała popularnością samej Poli Negri, o czym najlepiej świadczy fakt, że jej nazwisko wcześniej pojawiło się we wspomnianej Alei Gwiazd. Za rolę w „Aloma of the South Seas” zainkasowała 3 miliony dolarów, choć znaczną część oszczędności straciła w 1929 roku wskutek giełdowego krachu. Warto pamiętać, że Gilda Gray zawsze z dumą wypowiadała się o swoim polskim pochodzeniu i była żarliwą patriotką. Podczas II Wojny Światowej organizowała zbiórki pieniędzy na rzecz Polaków i aktywnie angażowała się w pomoc rodakom.

Elżbieta Czyżewska

Nazywana niekiedy „polską Marilyn Monroe”, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, jeszcze na studiach związała się ze Studenckim Teatrem Satyryków. Zadebiutowała w filmie Stanisława Barei pod tytułem „Mąż swojej żony”, wcielając się w postać Renaty. Odtąd jej kariera w Polsce potoczyła się błyskawicznie. Zagrała w „Żonie dla Australijczyka”, „Małżeństwie z rozsądku” oraz w „Rękopisie znalezionym w Saragossie”.

Elżbieta Czyżewska

W 1965 wyszła za Davida Halberstama, publicystę „New York Times”. Trzy lata później, na skutek wydarzeń marcowych 1968 roku, musiał on opuścić Polskę. Czyżewska udała się do USA wraz z nim. Za oceanem nie cieszyła się wprawdzie tak dużą popularnością jak w Polsce, jednak wzięła udział w kilku pamiętnych hollywoodzkich produkcjach. W przedstawieniu „Biesy” Dostojewksiego w reżyserii Andrzeja Wajdy miała okazję zagrać u boku młodej Meryl Streep. Zagrała też w „Putney Swope” Roberta Downey’a seniora, „Straconych latach”, „Niewłaściwym miejscu”, oraz „Pozytywce”. Fani amerykańskich seriali mogą ją pamiętać z „Brygady ratunkowej” oraz z „Seksu w wielkim mieście”, gdzie zagrała doktor seksuologii Guinevre Shapiro.

Joanna Pacuła

Joanna Pacuła to nie tylko utalentowana aktorka. Swojego czasu zasłynęła także jako zdolna modelka, zdobiąc okładki Vogue, Cosmopolitan, czy Harper’s Bazaar. Ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie i chociaż pierwsze doświadczenia aktorskie zbierała już jako nastoletnia dziewczyna, to na srebrnym ekranie zadebiutowała rolą studentki w filmie „Barwy ochronne” Krzysztofa Zanussiego. Niedługo później dostała angaż do „Akcji pod Arsenałem” Jana Łomnickiego, gdzie zagrała Duśkę Bytnarównę, siostrę „Rudego”, oraz w „Domu” Ewy Szymosiuk.

Joanna Pacuła

W 1982 roku udała się do Stanów Zjednoczonych, gdzie nawiązała kontakt ze wspomnianą wcześniej Elżbietą Czyżewską. Za rekomendacją Romana Polańskiego, który wcześniej pomógł jej rozwinąć karierę modelki, zagrała w filmie „Park Gorkiego”. Występ na tyle spodobał się krytykom, że zaowocował nominacją do Złotego Globu dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Cztery lata później tą właśnie nagrodą uhonorowany został miniserial „Ucieczka z Sobiboru”, w którym Pacuła miała okazję zagrać żydówkę imieniem Luka. Jednak największym osiągnięciem Pacuły było zdobycie nagrody Saturna za występ w horrorze „Pocałunek”, gdzie wcieliła się w rolę modelki pozostającej pod wpływem kapłanki voodoo. Chociaż w kolejnych latach Joanna Pacuła grała głównie w filmach niskobudżetowych i to nie tylko z Hollywood, ale także z Nowej Zelandii, Francji, Włoch, Hiszpanii czy Finlandii, to do aktorskiego portfolio miała jeszcze okazję dopisać grę u boku Stevena Seagala w „Wybrańcu śmierci”, a także występy w obrazie science-fiction pt. „Głęboka czerwień” i thrillerze zatytułowanym „Wirus”. Kariera aktorki byłaby może jeszcze bardziej spektakularna, gdyby nie fakt, że za namową męża nie zgadzała się na występowanie w scenach erotycznych. Mało kto wie, ale właśnie z tego powodu Joanna Pacuła odmówiła występu w tak pamiętnych produkcjach, jak „Nagi instynkt” i „9,5 tygodnia”!

Izabella Scorupco

W naszym zestawieniu nie mogło zabraknąć Izabelli Scorupco, która również ma na swoim koncie kilka udanych występów w hollywoodzkich produkcjach. Aktorka od dziecięcych lat mieszkała w Szwecji, gdzie w wieku lat siedemnastu otrzymała rolę w melodramacie „Nikt nie kocha tak jak my” w reżyserii Staffana Hildebranda. Równolegle z karierą aktorską nabywała pierwsze doświadczenia przed obiektywem, a także na estradzie, czego efektem było pojawienie się we włoskim wydaniu magazynu Vogue oraz zdobyta w Szwecji Złota Płyta za album Iza z 1991 roku.

Izabella Scorupco

Hollywoodzka kariera Izabelli Scorupco miała swój początek w 1995 roku, kiedy zagrała w 17-tym filmie o przygodach Jamesa Bonda „Golden Eye” u boku Pierce’a Brosnana. Cztery lata później dostała rolę Heleny Kurcewiczówny w ekranizacji powieści „Ogniem i mieczem” w polskim filmie, w reżyserii Jerzego Hoffmana. Udane występy w obu tych obrazach stały się przyczynkiem do kolejnych angaży w mniej lub bardziej udanych, ale na ogół bardzo popularnych hollywoodzkich produkcjach – między innymi „Granice wytrzymałości” (2000), „Władcy ognia” (2002) i „Egzorcysta – Początek” (2004).

Jacek Koman

Rodzynkiem w naszym zestawieniu jest Jacek Koman, urodzony w 1956 roku absolwent łódzkiej szkoły filmowej, który w 1981 roku opuścił Polskę i od tamtej pory otrzymał wiele ciekawych ról w zagranicznych produkcjach. Odtwarzał zwykle postacie drugoplanowe, jednak jakość jego gry zawsze stała na najwyższym poziomie. Miłośnicy kina z pewnością pamiętają doskonały występ Komana w „Moulin Rogue”, gdzie wcielił się w narkoleptycznego Argentyńczyka. Fani kina science-fiction natomiast mogli zobaczyć go w 2006 roku jako odtwórcę Tomasza w filmie „Ludzkie dzieci”.

Jacek Koman

Koman zagrał jeszcze między innymi w „Oporze”, „Australii”, „Wielkim Gatsby” oraz „Ghost Rider 2”. Ponadto, można było go zobaczyć w serialach – między innymi w „Tripping Over”, „Spirited” i „Small Time Gangster”.W ostatnich latach coraz częściej możemy go oglądać w rodzimych produkcjach. Często współpracuje z Juliuszem Machulskim (wszakże u niego właśnie debiutował – w 1979 w filmie „Bezpośrednie połączenie”), nie tak dawno temu miał ponadto okazję zagrać w ekranizacji powieści „Ziarno prawdy” Zygmunta Miłoszewskiego w reżyserii Borysa Lankosza.

Et cetera

Wśród innych polskich aktorów i aktorek, którzy mają za sobą epizody w Hollywood, wymienić można choćby Izabellę Miko (zagrała m.in. w „Straconych”, czy „Step Up – All In”), Alicję Bachledę-Curuś („Ondine”), Weronikę Rosati („Spisek”, „Twardziele”, „Last Vegas”), czy też Daniela Olbrychskiego, choć póki co nie są to oszałamiające kariery. Godne odnotowanie i rokujące są Dagmara Domińczyk (grała choćby w „They”, czy „Hrabii Monte Chrsto”), czy Katarzyna Wołejnio („Bad Boys II”, „Conan Barbarzyńca 3D”). Biorąc pod uwagę, że odniesienie sukcesu za oceanem jest ambicją znacznej części aktorów, a dla nas, widzów, powodem do dumy – tego właśnie z całego serca im życzymy.